การโคลน SSD ที่เริ่มมีปัญหา bad sector ไม่ใช่เรื่องง่าย โดยเฉพาะถ้าใช้เครื่องมือฟรี ๆ เมื่อไม่นานมานี้ แอดต้องย้ายข้อมูลทั้งหมดจาก SSD ลูกเก่า (ที่เก็บข้อมูลอย่างเดียว ไม่มี Windows OS) ซึ่งมี bad sector ไปยัง SSD ลูกใหม่ บทความนี้คือประสบการณ์ตรงของแอดว่าเครื่องมือไหนใช้ไม่ได้ และวิธีไหนที่ทำสำเร็จ เพื่อให้คุณไม่ต้องเสียเวลาเหมือนแอด
SSD ใหม่
เนื่องจาก SSD ใหม่ยังไม่ได้ถูกกำหนดค่า, จะยังไม่แสดงใน File Explorer ค่ะ
คุณต้องไปที่ Disk Management เพื่อทำการกำหนดค่า โดยเมื่อเปิด Disk Management พร้อมกับ SSD ใหม่ที่เชื่อมต่ออยู่ จะมีข้อความแจ้งเตือนเด้งขึ้นมาให้คุณเลือกกำหนดค่า SSD นั้นค่ะ หลังจากนั้น คุณจะต้องสร้าง simple volume ใหม่ เพื่อสร้างพาร์ทิชันและฟอร์แมตไดรฟ์ให้ Windows มองเห็นค่ะ
เมื่อทำตามขั้นตอนเหล่านี้ครบแล้ว SSD ใหม่ของคุณก็จะแสดงใน File Explorer และพร้อมใช้งาน รวมถึงการโคลนไดรฟ์เก่าด้วยค่ะ
วิธีสังเกตว่า SSD ของคุณมี Bad Sector หรือไม่
ก่อนจะเริ่มโคลน คุณควรตรวจสอบก่อนว่า SSD ของคุณมี bad sector หรือไม่ สัญญาณที่แอดเจอมีดังนี้
- Event Viewer แจ้ง Error: ในกรณีของแอด อันนี้ชัดเจนที่สุด เพราะ Windows Event Viewer แจ้ง error ว่า “The device has a bad block” เกือบทุกวัน ทำให้มั่นใจได้ว่า SSD เริ่มเสียจริง
- เครื่องทำงานช้า/ค้าง: เวลาคัดลอกไฟล์ บางครั้งจะหยุดนิ่งหรือโปรแกรมค้างเมื่อเข้าถึงบางไฟล์
- ผลการรัน CHKDSK: คำสั่ง
chkdsk /f /rรายงานและพยายามซ่อม bad sector ยืนยันว่าเกิดความเสียหายจริง - ค่าจาก SMART Monitoring: ใช้โปรแกรมอย่าง CrystalDiskInfo แล้วเจอการแจ้งเตือนเรื่อง reallocated sector ซึ่งหมายถึง SSD กำลังย้ายข้อมูลหนีจากเซกเตอร์ที่เสียไปยังเซกเตอร์สำรอง
ถ้าคุณพบอาการเหล่านี้ แนะนำให้โคลนข้อมูลไปยัง SSD ลูกใหม่ทันที
เครื่องมือที่แอดลองใช้ (และล้มเหลว)
Macrium Reflect 8 Free Trial
แอดลองใช้เป็นตัวแรก เพราะเป็นที่รู้จักกันดีเรื่องการโคลนดิสก์ แต่ไม่สำเร็จ เจอ error แบบ CRC (cyclic redundancy check) แม้แอดจะสั่งรัน
chkdsk /f /r
chkdsk /r
บน SSD ลูกเก่าแล้วก็ตาม สุดท้ายก็โคลนไม่ผ่าน เวอร์ชันฟรีไม่สามารถจัดการ bad sector ได้
EaseUS Disk Copy Free Trial
แม้จะบอกว่ามี free trial แต่จริง ๆ ใช้ไม่ได้เลย เพราะติดปัญหาต้องใส่ license code ซึ่งหาไม่ได้ ทำให้ทดลองใช้ไม่ได้จริง ใช้ได้แค่ดูตัวอย่าง (preview) เท่านั้น
เครื่องมือที่ใช้ได้จริง: AOMEI Backupper (Free Edition)
หลังจากนั้นแอดลองใช้ AOMEI Backupper Standard (Free Edition) และได้ผล แต่ประเด็นที่สำคัญสำหรับการใช้งานคือ:
- เวอร์ชันฟรี รองรับการโคลน ดิสก์ข้อมูล (data disk) เท่านั้น
- ถ้าจะโคลน ดิสก์ระบบ/OS ต้องใช้ เวอร์ชัน Professional (เสียเงิน)
ในเคสของแอด SSD ลูกเก่าเป็น ดิสก์ข้อมูล อย่างเดียว ดังนั้นเวอร์ชันฟรีก็เพียงพอ
ขั้นตอนการโคลน SSD ที่มี Bad Sector ด้วย AOMEI Backupper
- ดาวน์โหลดและติดตั้ง: ดาวน์โหลด AOMEI Backupper Standard (Free Edition) จากเว็บทางการ
- เปิดโปรแกรม: ไปที่เมนู Clone > Disk Clone
- เลือกดิสก์ต้นทาง: เลือก SSD ลูกเก่าที่มี bad sector
- เลือกดิสก์ปลายทาง: เลือก SSD ลูกใหม่ ควรต่อผ่าน SATA โดยตรงเพื่อความเสถียร
- ตั้งค่า Options:
- ติ๊ก “SSD Alignment” เพื่อประสิทธิภาพของ SSD
- ใช้ Intelligent Clone (ค่าเริ่มต้น) โปรแกรมจะข้าม bad sector ให้อัตโนมัติและโคลนเฉพาะข้อมูลที่ใช้งานอยู่
- ห้ามเลือก Sector by Sector เพราะจะโคลนไม่ได้ถ้ามี bad sector
- เริ่มโคลน: กด Start แล้วรอ ในกรณีของแอด ใช้เวลาประมาณ 2 ชั่วโมงครึ่ง (23:00 – 01:30) สำหรับ SSD ขนาด 1TB ทั้งสองลูก และเสร็จสมบูรณ์โดยไม่มี error ใด ๆ
หลังจากโคลนเสร็จ
- ถอด SSD ลูกเก่าออก แล้วใส่ SSD ลูกใหม่แทน
- Windows เปลี่ยน drive letter เอง ทำให้ต้องเข้า Disk Management ไปแก้กลับเป็นเหมือนเดิม
- รีสตาร์ทเครื่อง ทุกอย่างกลับมาใช้งานได้ตามปกติ
- ตรวจสอบที่ Event Viewer ไม่พบ error เรื่อง bad block อีกต่อไป แสดงว่าปัญหาถูกแก้แล้ว
สรุป
- Macrium Reflect 8 Free Trial: ล้มเหลว มี CRC error แม้ใช้
chkdsk /f /rแล้วก็ตาม - EaseUS Disk Copy Free Trial: ใช้ไม่ได้จริงเพราะต้องมี license code แต่ไม่มีที่ให้ไปเอา code
- AOMEI Backupper Standard (Free): โคลน ดิสก์ข้อมูลที่มี bad sector ได้สำเร็จ แต่โคลน OS Disk ต้องใช้เวอร์ชัน Professional (เสียเงิน)
สำหรับใครที่มี ดิสก์ข้อมูล และกำลังเจอปัญหา bad sector แนะนำ AOMEI Backupper Free Edition ใช้ง่ายและได้ผลจริง แต่ถ้าเป็น ดิสก์ระบบ (OS) จะต้องใช้เวอร์ชันเสียเงินเท่านั้น การใช้วิธีนี้ช่วยให้แอดเก็บข้อมูลไว้ครบ และได้ SSD ลูกใหม่ที่ทำงานปกติ ลองไปใช้ดูกันน่ะค่ะ
